اکبرلو برنامه را با طرح این سوال که آیا هنوز می شود درباره جنگ حرف زد آغاز کرد.
مسافر آستانه در پاسخ گفت: نه هنوز، بلکه تا همیشه می شود درباره جنگ حرف زد و اثر تولید کرد. زیرا مفاهیم بسیار عمیقی در جنگ وجود دارد که هنوز ناشناخته مانده اند. متاسفانه در چند سال اخیر در تئاتر خیلی از آن مفاهیم فرهنگی جنگ دور شده ایم.
وی در مورد کلیشه ای شدن ادبیات تئاتر مقاومت اظهار داشت: متاسفانه هیچ پژوهش شگرفی برای شناخت این مسئله وجود نداشت و ما در همان مقطعی که در دهه 70 وجود داشت ماندیم و آنقدر آن مفاهیم تکرار شدند تا تبدیل به کلیشه شدند. شخصیت شناسی جنگ در دوره ای جزء بدنه اصلی تئاتر جنگ شده بود. شخصیت شناسی نه به معنای شناخت اشخاص حاضر در جنگ بلکه به معنای نشان دادن امروزِ شخصیتی که در دوره جنگ شکل گرفته بود، در خانواده و مسئولیت های سیاسی اجتماعی اش، اما متاسفانه ناگهان این روند قطع شد.
خواستند جنگ را آنطور که دوست داشتند نشان دهند، نه آنطور که وجود داشت!
سراج در تکمیل صحبت های مسافر آستانه گفت: ما به تعداد افرادی که در برخورد مستقیم و غیر مستقیم با جنگ بوده اند سوژه داریم و این تمام شدنی نیست. من تازه فهمیده ام که همسرم شیمیایی است ، این یعنی جنگ هنوز برای من تمام نشده است. آنهایی که بالا سر هنرمندان بوده اند همیشه 10 پله از خود هنرمند عقب تر بوده اند و همیشه می خواستند جنگ را آنطور که دوست داشتند نشان دهند، نه آنطور که وجود داشته است. محدود کردن و بستن دریچه های ورود، خود را صاحب اختیار دانستن ولی به اندازه آن اختیار عمل نکردن، از معضلات این حوزه بود. به نظر من انگار بیشتر خواستند که نباشد، فقط یک چیز مریض به عنوان تئاتر دفاع مقدس وجود داشته باشد. مدیریت واقعا در برخورد با این قضیه ضعیف بوده است. خود من میخواهم تئاتر کار کنم و به دنبال اسپانسر هستم اما چون موضوع دفاع مقدس است هیچ کس حاضر نیست زیر بال و پر ما را بگیرد. نه سالن می دهند و نه هیچگونه حمایتی می کنند. همین 2 ماه پیش رفتم مدیر عامل تئاتر دفاع مقدس را ببینم، حتی اجازه نداد ببینمش و احساس کردم چقدر خودم را کوچک کردم. تئاتر دفاع مقدس الان ضعیف ترین بخش تئاتر کشور است.
متولیان تئاتر دفاع مقدس برای چیزی به جز سلیقه خودشان اعتباری قائل نیستند
مسافر آستانه در مورد اینکه جوانان چطور باید به این حوزه ورود کنند گفت: تئاتر دفاع مقدس مزاحم زیاد دارد. یکی از این مزاحم ها تعدد متولیان زیاد است که در هیچکدامشان تعریف درستی برای این کار وجود ندارد. این تعدد خودش آسیب است ولی مشکل اصلی این است که این متولیان برای چیزی به جز سلیقه خودشان اعتباری قائل نیستند. این سلیقه بسیار پس زننده است چون عمدتا نیز سلیقه های غیر تخصصی و غیر کارشناسی هستند. باور اینکه هنر تئاتر با انتقادش سازندگی ایجاد می کند برایشان سخت است. فکر می کنند انتقاد یعنی بازدارندگی، در حالیکه اعمال سلیقه یعنی بازدارندگی. اساسا هنر تئاتر انتقاد می کند که روشنگری کند، که سازندگی ایجاد کند و بنیان بدی را از بین ببرد.
وی در ادامه توقف جشنواره ها را از دلایل کم شدن تئاتر دفاع مقدس برشمرد.
سراج گفت: چه مدیران بخواهند و چه نخواهند ما کار می کنیم و این روند از بین رفتنی نیست. همیشه هستند کسانی که این دغدغه را داشته باشند و این تنها به ما ختم نمی شود.
تئاتر به حال خود رها شده است
مسافر آستانه در پایان افزئد: تئاتر در هیچ جای دنیا بدون حمایت نمی تواند به حیات خود ادامه دهد و یکی از بهانه ها این است که تئاتر را به حال خودش رها کنیم و به نظر من در حال حاضر تئاتر به حال خودش رها شده است.
«شب تئاتر» از مجموعه «شب های هنر» محصول گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما است که شنبه ها ساعت 23 به صورت زنده روی آنتن می رود. تهیه کنندگی این برنامه را امین اشرفی بر عهده دارد و سردبیری و اجرای آن را منوچهر اکبرلو عهده دار است.