به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری فارس، برنامه «شب تئاتر» این هفته با اجرای منوچهر اکبرلو و موضوع «از ایده تا اجرا در تئاتر ایران» میزبان حمید پور آذری، کارگردان و مدرس تئاتر و سجاد افشاریان، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر بود.

پور آذری ابتدای برنامه در توضیح از ایده تا اجرا گفت: وقتی ما از ایده تا اجرا صحبت می‌کنیم، صرفا یک اجرا یا یک آموزش نیست بلکه یک زیست و پروسه (فرآیند) است. وقتی به بحث مالی و سرمایه می‌رسد که مثلا انجام دادنش به صرفه نیست و از آن می‌کاهیم، دیگر کار، آن چیزی که باید باشد، نیست.

*تئاتر ما تئاتری است که نتوانسته بحران‌هایش را مدیریت کند

سجاد افشاریان گفت: وقتی درباره این پدیده حرف می‌زنیم اگر بخواهیم از شیوع و بار منفی آن صحبت کنیم انگار در مورد چیزی حرف می‌زنیم در بستری که وجود ندارد. تئاتر ما مشکلات بیشماری به لحاظ ساختاری و نظام، در طول مدیریت‌های پشت سر تا به امروز دارد که دچار عدم رسیدگی هستند و سبب می‌شوند که معضلات خرد و درشت، دائما نمایان شود اینها همه باید آسیب شناسی شوند.

وی در ادامه افزود: تئاتر ما  در حال حاضر تئاتری است که نتوانسته بحران هایش را مدیریت کند. اگر به همین یک دهه قبل نگاه کنیم متوجه می شویم که چقدر دغدغه تولیدکنندگان تئاتر و مخاطبان آن تغییر کرده است و این باید به گونه‌ای مدیریت می‌شد.

وی با بیان اینکه مدیران دولتی و غیر دولتی ما دیگر به متن و محتوا اهمیتی نمی‌دهند، گفت: مدیران  اولین سوالشان این است که cast  (عوامل نمایش)کیست؟ یا سالن را پر می‌کنید؟ و این تماشاگر نداشتن به یک دغدغه زردی تبدیل شده است که جای فرم، محتوا، خلاقیت، ساختار و ... را گرفته است. حالا این گوشه کنار نیز اتفاقاتی می‌افتد که اگر شکل سو استفاده پیدا کند، بسیار مضر خواهد بود. اشخاصی می‌خواهند به هر شکلی به پول برسند مثلا می‌گویند فلان دوره را ثبت نام کنید، بعد به عنوان هنروران فلان اجرا از شما استفاده می کنیم.

افشاریان اظهار داشت: البته بخش مثبت این قضیه دغدغه مندی، ایده پردازی، دوره‌ها و پروسه های طولانی است که باعث می شود آدم‌ها متوجه شوند، چرا تئاتر را به عنوان مدیوم(رسانه) مورد علاقه‌شان انتخاب کردند.

وی ادامه داد: چیزی به نام ایمان از بین رفته است. یک زمانی می‌گفتیم آقای سمندریان می‌خواهد گالیله را کار کند، همه سرها بر می‌گشت و توجه همه معطوف به او می‌شد، زیرا حمید سمندریان انرژی و روح خاصی داشت که گالیله را اجرا کند. ولی الان جای انرژی و روحیه حرفه‌ای مورد نیاز را پول گرفته است. هر کسی می تواند از راه برسد و نمایشنامه بزرگی را دست بگیرد و با پول و رانت بازیگرانی را جذب کند که نه به متن، نه به کارگردان و نه به کاری که انجام می‌دهند اعتقادی ندارند و یک اثر نمایشی فاقد روح اجرا می‌شود و هیچ اندیشه‌ای تولید نمی‌شود و متاسفانه خیلی‌ها اولین تئاتر زندگیشان را با اینها تجربه می‌کنند و فکر می‌کنند تئاتر این است. 

*ثبت نام در آموزشگاه های خصوصی برای یافتن رابطه است!

حمید پورآذری درباره دانش آموختگان تئاتر گفت: خروجی دانشگاه ها و موسسات خصوصی آموزش تئاتر در سال، عدد قابل توجهی است و ما برای این تعداد ساز و کاری نداریم. اینکه می‌بینید دانشجویان تئاتر در آموزشگاه های خصوصی نیز ثبت نام می‌کنند به این دلیل است که به دنبال یافتن رابطه برای پیشرفت سریع هستند.

افشاریان درباره سو استفاده برخی از پدیده از ایده تا اجرا گفت: متاسفانه ما هیچ مسیر درستی پیش روی علاقه مندان نمی گذاریم که بدانند از کجا باید شروع کنند. چیزهایی مثل کلاه برداری دارند مثل قارچ سبز می‌شوند که دانشجوها و خانواده‌ها از روی عدم آگاهی ممکن است از آنجاها سر دربیاورند. این مشکل از عدم نظارت است. ما یک نهاد جستجوگر نداریم که ببینیم کجاها در مورد تئاتر حرف می‌زنند و مدرسان آنها چه کسانی هستند.

وی در ادامه افزود: وقتی جستجو می کنیم می بینیم مشکل اصلی جایی است که دولت تمام حمایت‌هایش از تئاتر را برمی‌دارد. زمانی دیگر تئاتر مدیریت نشد که گفتند خودتان اجرا بروید و خودتان پولتان را دربیاورید و آدم‌ها برای در آوردن آن پول سراغ دستاویزهای اشتباهی رفتند تا تماشاگر جذب کنند.

پورآذری در تکمیل صحبت های افشاریان گفت: دولت همه حمایت‌هایش را برداشت اما نظارت را بیشتر کرد. نظارت که نه البته بیشتر (نَگذارد) هست، چون کارش این است که اجازه ندهد. به نظر من این نظارت باید توسط خانه تئاتر و بزرگان تئاتر انجام شود.

پورآذری درباره نمایش‌های از ایده تا اجرا گفت: زمانی اتفاق درستی خواهد افتاد که منِ برگزار کننده کارگاه تخصصی، پشت آدم‌های کم تجربه قایم نشوم. اگر پشت آن‌ها قایم بشوم یعنی دارم کلاه برداری می‌کنم.

«شب تئاتر» از مجموعه «شب های هنر» محصول گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما است که شنبه‌ها ساعت 23 به صورت زنده روی آنتن می‌رود. تهیه کنندگی این برنامه را امین اشرفی بر عهده دارد و سردبیری و اجرای آن را منوچهر اکبرلو عهده دار است.