در «میز علم» برنامه‌ی یکشنبه 6 بهمن، حسین فروتن به‌عنوان مجری-کارشناس «چرخ»، میزبان دکتر مریم واعظ‌جلالی، دکترای ویروس‌شناسی پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود.
 دکتر واعظ‌جلالی این گفت‌وگو را با توضیحاتی درباره‌ی تعریف ویروس و باکتری آغاز کرد: «تفاوت‌ ویروس‌ها و باکتری‌ها در ساختار آنها، نوع زندگی و وابستگی‌شان به سلول خلاصه می‌شود. ویروس‌ها در حالت عادی اگر خارج از سلول زنده باشند، نمی‌توانند زندگی کنند. فقط چند ساعت یا چند روز می‌توانند دوام بیاورند و بعد از آن غیرفعال می‌شوند و از بین می‌روند. ویروس‌ها با وجود اینکه اندازه‌ی خیلی کوچکی، از 20 تا 300 نانومتر دارند ولی می‌توانند عامل بیماری‌های جدی در انسان و جانوران دیگر شوند. ویروس‌ها این توانایی را دارند که با ایجاد شرایطی، اختیار سلول را به دست بگیرند. اما باکتری‌ها می‌توانند تکثیر پیدا کنند و تا این حد نیاز به سلول زنده ندارند. آنفولانزا ویروسی است و سل، طاعون و وبا باکتریال.»

ویروس کرونا چیست؟
این کارشناس ویروس‌شناسی پزشکی درباره‌ی ویروس کرونا گفت: «ویروس‌های کرونا خانواده‌ای از ویروس‌ها هستند که در آنها عوامل بیماری‌زای سرماخوردگی در انسان وجود داشته است. اما این مساله‌ای که باعث توجه خاص به این ویروس شده، این است که این ویروس نسبت به ویروس‌های خانواده‌ی کرونا تغییراتی را پیدا کرده که در واقع بیماری شدیدتری را ایجاد می‌کند. ویروس‌ها بر اساس ژنوم تقسیم‌بندی می‌شوند. بعضی از آنها مستعد خطا در تکثیر هستند. »

ویروس کرونا چه افرادی را در معرض خطر قرار می‌دهد؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بخش بعدی صحبت‌هایش به ویژگی‌های این ویروس‌ها و افراد در معرض خطر آن پرداخت: «این ویروس این توانمندی را دارد که علیرغم ویروس‌های هم‌خانواده‌اش مانند ویروس سارس، بیماری‌هایی از شدت کم تا زیاد را ایجاد کند. ممکن است فرد علائم خفیفی از این ویروس داشته باشد و به زندگی عادی ادامه بدهد. همین مساله باعث می‌شود که این فرد بتواند این ویروس را بیشتر منتقل کند. یا ممکن است فرد دچار ضعف سیستم ایمنی باشد و بر اساس این شدت ضعف در معرض خطر باشد. اگر فردی که مبتلا شده، مسن یا بچه‌های کوچک باشند، بیشتر در معرض خطر هستند. اگر عفونت زمینه‌ای یا بیماری مزمن داشته باشند، به شدت بیماری کمک می‌کند. خیلی از بیماری‌های ویروسی خودمحدودشونده هستند.»

ویروس‌های کرونا چطوری آدم‌ها را می‌کشند؟
دکتر واعظ‌جلالی درباره‌ی دلایل مرگ چینی‌ها در اثر این ویروس گفت: «این ویروس‌های جدید خانواده‌ی کرونا هنوز درمان مشخصی ندارند. ویروس‌های کرونا در انسان‌ها و حیوان‌ها می‌توانند آلودگی ایجاد کنند. حتی می‌توانند حیوانات اهلی مانند اسب‌ها را آلوده کنند و از اسب‌ها به انسان‌ها منتقل شوند. این ویروس‌ها مشکلات تنفسی حادی ایجاد می‌کنند و در حدی سرفه تولید می‌کنند که افراد اکسیژن برای تنفس کم می‌آورند. در خیلی از راه‌های درمانی این بیماری به این وابسته است که افراد به مراکز درمانی مراجعه کنند و از دستگاه‌های تنفسی کمک بگیرند. این کمبود اکسیژن ممکن است باعث مرگ بیماران مبتلا به ویروس کرونا شود.»  

برای مقابله با ویروس کرونا چه کنیم؟
توصیه‌هایی برای مقابله با ویروس کرونا موضوع بخش پایانی صحبت‌های دکتر واعظ‌جلالی بود: «بر اساس توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی تاکید شده که به حیوانات دست نزنید و اگر به آنها دست می‌زنید، دست‌هایتان را شست‌وشو بدهید. دست شستن از مهم‌ترین کارهای مقابله با این بیماری است. اگر عطسه و سرفه می‌کنید، اگر به وسایل و سطوح دست می‌زنید، حتما باید دست‌هایتان را شست‌وشو بدهید. همه‌ی مردم وقتی سرماخورده هستند باید به خودشان فرصت بدهند و استراحت کنند. اگر بیماری‌شان ویروسی است، خود به خود خوب می‌شود و نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست. شستن دست با صابون خیلی جواب می‌دهد. برای این ویروس واکسنی ساخته نشده است. اگر افراد حالت سرماخورده دارند، حداقل از ماسک استفاده کنند. اگر حالت درد و کوفتگی دارند، می‌توانند از ضددرد استفاده کنند.» در بخش روایت خبری «چرخ» هم کسری کریمی‌طار، کارشناس بازی‌های ویدئویی، فیلم‌ها، کتاب‌ها و بازی‌هایی درباره بیماری‌های همه‌گیر را بررسی کرد. در بخش دیگری از هشتادمین قسمت «چرخ» هم گزارش مستندی از جزییات کار یک متخصص ناباروری در پژوهشگاه رویان روی آنتن رفت.
«چرخ» روزهای، یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه، از ساعت 19 به‌صورت زنده از شبکه‌ی چهار پخش می‌شود. مجری «چرخ» حافظ آهی است و محمد جباری سردبیری برنامه و الهه بهبودی تهیه‌کنندگی «چرخ» را بر عهده دارند.