حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد مهدی عباسی آغوی در تشریح معنای «احترام» در زندگی بیان کرد: رذایل اخلاقی ازجمله حرص، حسد و کبر; موانع احترام به خود و دیگران

تاریخ انتشار: چهار شنبه 8 خرداد 1398
«معنای زندگی» در بیست و دومین برنامه سری جدید خود، سه شنبه 7 خرداد، با اجرا و کارشناسی دکتر سید محمد تقی موحد ابطحی میزبان حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد مهدی عباسی آغوی، استاد حوزه و روانشناس بود تا به موضوع « احترام و معنای زندگی» بپردازند.
تعداد بازدید: 454

احترام یک حالت ترکیبی از محبت و ترس است
حجت الاسلام عباسی در ابتدا به تحلیل مفهومی احترام پرداخت: احترام به معنای حرمت داشتن چیزی است و اینکه شیئی یک حریمی دارد که باید رعایت شود و هتک آن حریم پسندیده نیست. هر چیزی اعم از انسان، شیء، زمان و مکان می تواند مورد احترام قرار بگیرد. اگر بخواهیم احترام را از جنبه ی روانشناختی تحلیل کنیم، احترام یک حالت ترکیبی از محبت و ترس است. اگر بخواهیم رابطه ی احترام را با معنای زندگی بیان کنیم، باید به این نکته اشاره کنیم که معنای زندگی با سه مفهوم و مولفه کارکرد، ارزش و هدف به کار می رود. یعنی وقتی می گوییم زندگی ما باید معنا دار باشد یک معنا، وجود کارکرد مؤثر است و یک معنا هدفمند بودن و دیگری ارزشمند بودن است. هر کدام از اینها را در نظر بگیریم، یک بُعدی از معنای زندگی ما قطعا اجتماعی خواهد بود. یعنی من در ارتباط دیگران هم هست که می توانم معنایی برای زندگی خودم پیدا کنم.
وی در ادامه  ارزشمندی، حُسن و زیبایی را از منشأهای احترام بیان کرد.
طبیعت احترام دارد
حجت الاسلام عباسی در پاسخ به این سوال که آیا می توان سیل اخیر در کشور را نتیجه ی بی احترامی بشر به طبیعت دانست اظهار داشت: از نگاه حکمت متعالی هر وجودی دارای خیر است و هر خیری ذاتا ارزشمند است. هستی دارای مراتب عقلانی، نفسانی و طبیعی است. درست است که در مراتب وجودی طبیعت به ظاهر نازل ترین مرتبه ی وجود است اما ما در سیر نزولی به همین طبیعت آمده ایم و در سیر صعودی از همین طبیعت می رویم پس این طبیعت احترام دارد. روایات متعددی در باب احترام به طبیعت داریم. بی احترامی و تعدی به حریم طبیعت در فضای کلی که بشر در حال زندگی در آن است می تواند ناخواسته عکس العمل هایی را در طبیعت به وجود بیاورد.
احترام، عزت نفس و خود شکوفایی بالاترین مراتب نیاز
حجت الاسلام عباسی تفاوت محبت و احترام را اینطور بیان کرد: محبت یک احساس بسیط است. یعنی وقتی شما کسی را دوست دارید کاملا به علم حضوری درک می کنید که احساس کشش و تعلق خاطری به او دارید. یکی از ثمرات محبت احترام گذاشتن است ولی اینطور نیست که ما به هر کسی محبت داریم احترام بگذاریم چون ممکن است صمیمت ما به حدی باشد که دیگر حریم ها رعایت نشود.
وی افزود: همه ما نیاز به احترام داریم و این محترم بودن غیر از دوست داشته شدن است و باید حرمت ما را نگاه دارند. احترام، عزت نفس و خود شکوفایی بالاترین مراتب نیاز هستند و تمام نیازهای قبل از آنها مانند نیازهای جسمانی برای رفع این نیازهاست.
احساس حقارت از پیامدهای عدم احترام است
حجت الاسلام عباسی در باب آثار متقابل احترام گفت: برطرف کردن نیاز احترام در شخصی، باعث ایجاد اعتماد به نفس در آن فرد می شود. اگر پدر و مادری به هم احترام بگذارند، در فرزندان نیز این امر جلوه پیدا می کند. بین پدر و مادر و فرزندان باید صمیمیت باشد ولی این صمیمیت نباید احترام را کنار بگذارد. 
از دیگر ثمرات احترام، ایجاد احساس ارزش، لیاقت و قدرت است. از طرف دیگر احساس حقارت از پیامدهای عدم احترام است.
وی در موردعوامل تأثیر گذار در تسهیل فرآیند احترام گذاشتن به دیگران گفت: کنار گذاشتن موانعی مانند رذایل اخلاقی ازجمله حرص، حسد و کبر باعث می شود فرد بتواند بهتر به دیگران احترام بگذارد.
حجت الاسلام عباسی در ادامه به تبیین نسبت عزت نفس با تواضع و توکل پرداخت : اسلام از ما می خواهد که نه توانمندی های خودمان را بزرگ یا کوچک کنیم و نه توانمندی های دیگران را. کوچک کردن خود و دیگران، تکبر و تملق در اسلام توصیه نمی شوند. عزت نفس یعنی شما خودت را همانطور که هستی را، با همان توانمندی های موجود ببینی و احساس توانمندی کنی. تواضع مقابل دیگران یعنی توانمندی هایت سبب ندیدن توانایی های دیگران نشود. تواضع یعنی من به دلیل ارزشمندی خودم و دیگری در مقابل دیگری سر فرود می آورم. توکل به معنای نادیده گرفتن توانایی های خود نیست بلکه بدین معناست که من این توانایی ها را از خود نمی دانم و از خدا می دانم.

ایشان در پایان به بیان نشانه های احترام به دیگران پرداختند: انسانی که برای دیگران ارزش قائل است، به داشته های خود راضی است. خیرخواهی برای دیگران، سریع الرضا بودن، احترام در بُعد کلامی، عدم عکس العمل تند به کارهای دیگران، لبخند زدن، از دیگر نشانه های احترام به دیگران است.
برنامه «معنای زندگی» به تهیه کنندگی محسن کرمی، محصولی از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 سیما است که در ماه رمضان هر روز ساعت 19 راهی آنتن این شبکه می شود.

دسته بندی :

ارسال دیدگاه


ارسال

جهت مشاهده دیدگاه های کاربران کلیک نمایید

دیدگاه ها