مراد عنادی مجری برنامه «رو در رو» با دعوت از جعفر قنادباشی کارشناس ارشد مسائل آفریقا و محمد منصوری منش کارشناس ارشد مسائل شمال آفریقا در برنامه سه شنبه شب ۲۷ فروردین، علل و پیامدهای کودتا در سودان را در بوته نقد گذاشتند.

عنادی ابتدا مروری بر وضعیت سودان داشت و گفت: سرانجام اعتراضات ۴ ماهه مردم سودان با کودتای نظامی ارتش و برکناری عمرالبشیر از ریاست جمهوری ۳۰ ساله به پایان رسید، اما به نظر پایانی چنین، مورد انتظار معترضان نبود، به همین دلیل اعتراضات همچنان ادامه یافته و گروه‌های مردمی و سیاسی و «ائتلاف آزادی و تغییر» که نماد بارز این اعتراضات است بر ضرورت تشکیل سریع دولت انتقالی غیرنظامی تاکید دارند.

وی افزود: کودتای نظامی سودان در خارج از این کشور هم با واکنش‌های متفاوتی همراه شد، اما آنچه بیش از همه تامل برانگیز است، حمایت رژیم های سعودی و امارات متحده عربی از کودتای نظامی سودان است. موضوعی که گمانه‌هایی را درباره تلاش برای مدیریت انقلاب سودان درچارچوب منافع جریان سازش صهیونیستی  امریکایی را برانگیخته است.

تنها شاهد تغییر مهره‌ها در سودان بودیم

قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا در خصوص ریشه های کودتا در سودان گفت: در تعریف کودتا نیروی مسلح و تسخیر قهرآمیز آمده و آنچه اتفاق افتاده تغییر مهره ها در یک باند است و اینکه چرا به اینجا انجامید از تظاهرات در یک شهر دورافتاده که برخورد چکشی صورت گرفت و شهرهای دیگر پیوستند.

وی خاطر نشان کرد: عمرالبشیر تصور کرد با برخورد قهرآمیز می تواند جلوی اعتراضات مردمی را بگیرد و این را بر اساس تجربه مصر تصور می کرد در حالیکه مردم سودان متفاوت بودند.

کارشناس مسائل آفریقا همچنین عنوان کرد: حکومت نظامی موجب کنترل تظاهرات نشد و فقط مهره‌ها جا به جا شد.

ارتش تا کنون نقش هدایتگری در سودان داشته

منصوری منش کارشناس شمال آفریقا در ادامه به ریاست سه دهه عمرالبشیر پرداخت و افزود: سودان جزء کشورهایی است که ارتش نقش هدایتگر نظام حاکم را داشته است اما تا شکل گیری سیستم جدید توجه گام به گام گرایش حکومت به سمت اسلامیت بود و عمرالبشیر حاصل یک حرکت اسلامی در سودان بود و نتیجه اقدام آقای حسن ترابی بود.

وی ادامه داد: حکومت از پنج سال قبل دوره اش تمام شده بود و ارتش در این ۳۰ سال مدارا کرد و به دلیل بافت مسالمت آمیز و معنویت گرای مردم سودان با حاکمان اسلامی مدارا کردند و در این مقوله با مردم مصر همخوانی دارند.

کارشناس شمال آفریقا یادآور شد: عمر البشیر تصور می کرد بافت جامعه همان بافت ۱۰ و ۱۵ سال قبل است.

مخالفان در سودان خواستار همکاری شورای نظامی هستند

حامد علی نور از رهبران جریان ائتلاف سودان در ارتباط تلفنی، اظهار کرد: مردم علیه حکومت دیکتاتوری قیام شد و خواسته های مشروع و قانونی هستند که خواستار تحقق آنها هستند و ما با شورای نظامی مخالفیم و ما از شورای نظامی برای انتقال قدرت به نهادهای مدنی کمک می خواهیم تا کنار ملت باشد و ملت به طور مسالمت آمیز بتواند دموکراسی را حاکم کند.

علی نور همچنین به پرسشی مبنی بر نقش عوامل خارجی در کودتا و احتمال تلاش آنها مبنی بر انحراف انقلاب هستند؟ بیان کرد: در حال حاضر نمی توان به وضوح و شفافیت در مورد دخالت حکومت های خارجی صحبت کرد و ما خواستار آن هستیم که شورای نظامی به ملت سودان کمک کند تا قدرت را در دست بگیرند نه آنکه از نظام دیکتاتوری سابق حمایت کنند.

مردم سودان نمی توانستند شرکت در جنگ یمن را تحمل کنند

قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا در مورد مردم سودان گفت: پرچم سودان شبیه پرچم فلسطین است و از کشورهای مقاومت بود در حالیکه این کشور به سمت دوری از مردم پیش رفت و درحالیکه ماهیت حکومت از ابتدا مردمی بود.

وی افزود: حکومت سودان همسو با اسرائیل شد و این مختلف خواست مردم بود و حتی در جنگ یمن شرکت کردند و مردم نمی توانستند این مسائل را تحمل کنند.

کارشناس مسائل آفریقا در مورد تغییر مواضع عمرالبشیر بیان کرد: در این موضوع کار شد و فشارهای بین المللی بود و تجربه سودان کار ۱۰۰ ساله انگلیسی ها بود و عمرالبشیر در فشارها تسلیم شد و قضیه دارالفور ساختگی است و سازمان ملل جریانی را ساخت که ابتدا ۱۰۰ و بعد از ۳ ماه گفتند ۳۰۰ نفر گشته شد و در صف بندی ها از کشورهای اسلامی خارج شد و قذافی هم همین مسیر را طی کرد.

دستگاه محاسباتی عمرالبشیر خطاء کرد 

منصوری منش کارشناس شمال آفریقا در ادامه بحث به عمرالبشیر و تغییر مواضع او گفت: نکته کانونی چرایی تغییر رویکردها و مواضع عمرالبشیر به مسئله تغییر در شخص، حزب و کلیت های نظام است و راس هرم فروپاشی به ضعف اندیشه اسلامی مربوط است.

وی تصریح کرد: وقتی یک حزبی پرچم اسلام را بلند می کند و اگر به اقتضائات آن عمل نکند شعار اسلام گرایی توخالی می شود.

کارشناس شمال آفریقا تاکید کرد: دستگاه محاسباتی عمرالبشیر به خطاء رفت و در ذیل اسلام گرایی انحصار گرایی فردی و نگاه مثبت حزب و ارتش زمینه آسیب به نظام سیاسی فراهم شد.

منصوری منش یادآور شد: ترابی رهبر نهضت بود و عمرالبشیر از طریق او به قدرت رسید و آغاز آسیب حکومت از اختلاف عمرالبشیر و ترابی بود و به طور ناخواسته در ذهن و فکر مردم این اختلاف ها نمودار بود و در جامعه سودان که همه در یک طبقه بودند و رهبران هم فاصله ای نداشتند و از دهه ۹۰ که به نفت رسیدند اختلاف طبقاتی و رانت و فساد آغاز شد.

وی افزود: سرمایه گذاری ها در سودان آغاز شد و در این شرایط کانون های سیاسی شاهد حضور وهابیون بودند و اشرافی گری یکی از آثار زیان بار در حکومت بود و مردم تردد سرمایه گذاران را می دیدند و اعتماد مردم به حکومت اسلامی به تدریج فروکش کرد.

منصوری گفت: چرخش جدی در حکومت سودان قطع رابطه با جمهوری اسلامی بود و انشقاق های مختلف در حزب حاکم صورت گرفت.

وی به تحولات اجتماعی و فرهنگی در کشور سودان پرداخت و گفت: یکپارچگی فرهنگی در سودان بهم ریخت.

فشارهای خارجی موجب چرخش عمرالبشیر بود

قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا در بخشی از این برنامه خاطرنشان کرد: فشارهای خارجی موجب چرخش عمرالبشیر بود.

وی ادامه داد: گرایش های سیاسی در سودان جواب نمی دهند و مردم دنبال راه های جدیدی هستند و این مسئله غرب است و اگر مسئله اسرائیل پایان یابد موضوع فروش اسلحه غرب مطرح است و این بزرگترین درآمدهای غرب است و یک فرضیه است که جنگ افروزی دائمی طرح کمپانی های اسلحه سازی است.

کارشناس مسائل آفریقا ادامه داد: داعش که به وجود آمد چهره خشنی از اسلام در دنیا نشان داد و توسعه جهاد اسلامی و اندیشه جهادی را معادل سربریدن و ترس از داعش کردند.

قنادباشی خاطر نشان کرد: اسرائیل در منطقه مدام در صدد جنگ افروزی بود و اگر معامله بزرگ قرن صورت گیرد به دنبال جایگزین اسرائیل خواهند بود و همواره بزرگترین مسئله غرب حکومت مبتنی بر اندیشه بومی است.

وی تاکید کرد: صف خاورمیانه ضد مردم و مدافع حکومت غرب هستند و صف مقابل آنهاست.

ارتش به توانایی عمرالبشیر امید داشت

منصوری منش کارشناس شمال آفریقا در ادامه بحث عنوان کرد: هم اکنون در سودان ارتش به دنبال آن است که قوام حکومت از هم نپاشد و ارتش با اعتماد به حزب و آقای عمرالبشیر امید داشت ‌که عمرالبشیر با مدیریت از بحران خارج شود.

وی اظهار کرد: همه کسانیکه با سعودی ها مدارا می کنند دنبال فروپاشی بودند و در راس آنها فروپاشی نظام اسلامگرا بوده و دو سناریو هست که عمرالبشیر را کنار زدند و یا توافقی کنار رفت.

کارشناس شمال آفریقا همچنین افزود: اگر بپذیریم که عمر البشیر را کنار زدند مطابق ساختار قدیم نیستند و با اعتراضات سیاسی خیابانی هم موافق نیستند.

ارتش و احزاب سودان قدیمی و فاقد کادرسازی هستند

قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا با اشاره تحولات ارتش در سودان اظهار کرد: ارتش امروز ارتش ۳۰ سال قبل نیست و در احزاب هم همین است و آنها نیز نوسازی نکردند و کادرسازی نکردند و احزاب قدیمی است و البته ارتش هم الان توانمندی اداره سودان را ندارد.

وی در ادامه گفت: خدعه انجام شده وقت گذرانی برای انتخاب است و مردم همچنان ایستادند و سفیر انگلیس و آمریکا با مخالفان علناً مذاکره و صحبت کردند.

کارشناس مسائل آفریقا با عملکرد خوب برخی از احزاب اشاره کرد و گفت: آسیب پذیری هست اما دشمن در برابر روحیه سودانی خلع سلاح است.

ارتش سودان تغییر ماهیتی نداشت

منصوری منش کارشناس شمال آفریقا در رابطه تغییرات بدنه ارتش سودان یادآور شد: حتی پس از افتضاحات ورود به ارتش یمن و قطع همکاری با جمهوری اسلامی باید توجه کرد تغییرات از روز پنجشنبه نشان می دهد انسجامی وجود ندارد و البته نمی توان گفت ارتش تغییر ماهیتی داشته است.